abboài , vrb: abbuai Definitzione
abbruxare s'istula, is terrenos de arare; curpire, tocare a népide su laore
Sinònimos e contràrios
abbrugiai,
abbruscare,
abburare
/
nabronari
/
abburvurare,
achichinare,
afurconare,
anneulare
Frases
in cudhus campus si bit fumu: stau ca funt abbuendi!
Tradutziones
Frantzesu
brûler légèrement
Ingresu
to scorch,
to affect by smut
Ispagnolu
quemar,
artigar
Italianu
abbruciacchiare,
ingolpare
Tedescu
absengen,
mit Brandpilzen befallen.
achichinàre , vrb: achiconare Definitzione
foedhandho de erbas e laores, tocare a népide, fàere niedhu coment'e unu chicone
Sinònimos e contràrios
abburvurare,
afurconare,
anneulare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
nieller
Ingresu
to affect by smut
Ispagnolu
atizonarse
Italianu
rèndere golpato,
annerito dalla gólpe
Tedescu
vom Steinbrand befallen,
geschwärzt werden.
afurconàre , vrb Definitzione
pònnere su furcone, sa népide, genia de maladia chi faet niedhu su granu de is laores
Sinònimos e contràrios
abboai,
achichinare,
anneulare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
nieller
Ingresu
to affect by smut
Ispagnolu
atizonarse
Italianu
ingolpare
Tedescu
tiefer machen.
allodhiài , vrb: allodhiare Definitzione
pigare a frandhigos, pònnere vitziedhos (e po cussu fintzes fàere a lodhes, pagu abbistos, allochiai, atontare)
Sinònimos e contràrios
aponciai
/
arrepicare
Frases
su matzone, malinnu, si est dassau allodhiare pro lu fidarent in mesu de sos anzones ◊ est allodhiada cun d-unu zovanedhu de prima essida ◊ totus lu fiacant, l'acasazant, l'allódhiant che una criatura
2.
nos ant allodhiatu cun promissas de indústrias e de postos sicuros
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
affecter
Ingresu
to affect
Ispagnolu
afectar,
lisonjear
Italianu
affettare
Tedescu
heucheln.
anneulàre , vrb: neulare Definitzione
calare o pònnere sa népide ammontandho su logu; tocare, immalaidare a népide, nau de cosas prantadas; pigare o annapare su cumprendhóniu, sa mente
Sinònimos e contràrios
abboerai
/
achichinare,
afurconare,
annebidae
Frases
innoghe su logu no si annéulat e s'umididade dat pagu infestu
2.
custu tempus chi est faghindhe mi at anneuladu totu su basolu
3.
cussas tassas de cosa mi leant su sentitu e mi annéulant sos ammentos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
embrumer
Ingresu
to dim,
to affect by smut
Ispagnolu
anieblarse,
coger el añublo,
ofuscar
Italianu
annebbiare,
ingolpare
Tedescu
umnebeln,
vom Steinbrand befallen werden.
intingiàe, intingiài, intingiàre, intingiàri , vrb: intinzare Definitzione
carrigare de tíngia, genia de bobboi niedhu chi ponet a is matas e a is erbas in is puntas modhes o, segundhu, fintzes a is animales; in cobertantza, fintzes carrigare de àteru cunsiderau dannosu o pagu praghillosu
Sinònimos e contràrios
impestai
2.
su cani tuu fut carriau de púlixi e nd'at intingiau is mius puru (G.Mura)◊ is gerrunaderis funt intingiaus de dépidus, sentza mancu un'ispera!◊ depit èssi berus ca mi torru a intingiai cun d-un'ómini… abarru fiuda!
Tradutziones
Frantzesu
prendre la teigne
Ingresu
to affect with ringworm
Ispagnolu
coger la tiña
Italianu
intignare
Tedescu
von Motten zefressen werden.
lantàre , vrb: lantzai,
lantzare,
latzare Definitzione
fèrrere cun arma (lantza o àteru), tocare de pedra; in cobertantza, tocare su sentidu, dispràxere, ofèndhere; iscúdere atesu
Sinònimos e contràrios
fèrrere,
ingòllere,
secare
/
lampare 1
Frases
paret chi mi cherfat ammentare totu sas feras chi amus lantadu ◊ messanne fint chin sas manos imbolicatas pro non si las latzare chin sa farche o su ristrucu
2.
nàrrere ti lu cherio su chi sento, ma ti devo lantare sena fritza (G.Pinna)◊ a cantos coros no lantas cun su càntigu tou!…
3.
sos cadhos currindhe lantant istinchidhas de fogu dae pes
Ètimu
ltn.
lanceare
Tradutziones
Frantzesu
frapper,
blesser
Ingresu
to affect,
to wound,
to hit
Ispagnolu
pinchar,
golpear,
herir
Italianu
colpire,
ferire
Tedescu
verletzen.